Mezoamerikan uygarlığı

Mezoamerikan uygarlığı, 16. yüzyılda İspanya keşfi ve fetihinden önce Meksika ve Orta Amerika'nın bazı bölgelerinde gelişen yerli kültürlerin kompleksi. Krallıklarının ve imparatorluklarının organizasyonunda, anıtlarının ve şehirlerinin sofistike olması ve entelektüel başarılarının kapsamı ve rafine edilmesinde, Mesoamerikan medeniyeti, güneydeki daha yakın Andean medeniyeti ile birlikte, eski Mısır'ın mucizelerine yeni bir Dünya muadili oluşturmaktadır., Mezopotamya ve Çin.

Kolomb öncesi medeniyetler: Mezoamerikan medeniyeti

Mesoamerica terimi, Meksika ve Orta Amerika'nın İspanyol öncesi dönemde uygar olan kısmını ifade eder. Birçok bakımdan, Amerikan

Bunu Mezoamerikan uygarlığının kısa bir tedavisi izliyor. Tam tedavi için bkz. Kolomb öncesi medeniyetler.

Arkeologlar, Mesoamerica'daki insan varlığını muhtemelen MÖ 21.000 kadar erken tarihlendirdiler (Valsequillo'nun tarihlenmesi, bu erken tarihin dayandığı bulgusu tartışmalıdır). MÖ 11.000'de avcılık ve toplayıcı insanlar, Kuzey Kuzey Amerika'yı kapsayan buzul buzulunun güneyinde Yeni Dünyanın çoğunu işgal ettiler. Bu dönemin daha serin iklimi, günümüzünkine kıyasla, özellikle yüksek yayla vadilerinde, otlayan hayvanların büyük sürüler için ideal olan bir otlak bitki örtüsünü destekledi. Yerleşik tarıma geçiş, görünüşte dramatik bir küresel ısınmanın buzulların geri çekilmesine ve tropik ormanların Mezoamerikan otlaklarını geçmesine neden olduğu yaklaşık 7000'den sonra başladı.

Başarılı gıda bitkilerinin kademeli olarak evcilleştirilmesi - en önemlisi kabuğu olan mutant bir mısır (mısır), c. MÖ 5300 - daha sonraki milenyumun üzerinde, yaklaşık 1500 MÖ kadar az ya da çok kalıcı köy yetiştiriciliği yaşanmıştır. Mısırın yanı sıra, mahsuller fasulye, kabak, pul biber ve pamuktan oluşuyordu. Tarımsal verimlilik arttıkça, medeniyetin ilkeleri arkeologlar tarafından Erken Biçimlendirici (M.Ö 1500-900) olarak adlandırılan dönemde ortaya çıkmıştır. Bölgenin bazı bölgelerinde MÖ 2300 gibi erken bir tarihte ortaya çıkan çanak çömlek, belki de güneye Andean kültürlerinden getirilmiş, çeşitli ve sofistike biçimler almıştır. Tapınak-piramit fikri bu dönemde kök salmış gibi görünüyor.

Bir alanda mısır yetiştiriciliği - Meksika'da Güney Veracruz ve Tabasco'nun nemli ve verimli ovaları - insan enerjisinin sanat ve ticaret gibi diğer faaliyetlere önemli bir şekilde girmesine izin verecek kadar üretkendi. Bu zengin fakat sınırlı tarım arazilerinin kontrolü için mücadele etmek, ilk büyük Mezoamerikan uygarlığı Olmec'i şekillendiren baskın bir toprak sahibi sınıfla sonuçlandı.

Bilinen en eski Olmec merkezi olan San Lorenzo, Mesoamerica'nın geri kalanının en iyi Neolitik seviyede olduğu bir zaman olan yaklaşık 1150 yılına kadar uzanıyor. Site en çok olağanüstü taş anıtları, özellikle 9 metreye (yaklaşık 3 metre) kadar olan ve muhtemelen bir ritüel top oyununda oyuncuları temsil eden “devasa kafalar” ile dikkat çekiyor (bkz. Tlachtli).

La Venta kentsel kompleksinin yükseldiği ve geliştiği Orta Biçimlendirici (M.Ö. 900-300) dönemi, artan kültürel bölgeselcilikten biriydi. Örneğin Zapotek halkı, Mesoamerica'daki ilk yazılı ve yazılı takvimi üreten Monte Albán'da yüksek bir gelişme seviyesine ulaştı. Bununla birlikte, bu bölgede ve Meksika Vadisinde, Olmec varlığı yaygın olarak tespit edilebilir.

Sonraki Geç Biçimlendirici ve Klasik dönemlerde, yaklaşık 700-900 ce'ye kadar, tanınmış Maya, Zapotec, Totonac ve Teotihuacán uygarlıkları, ortak Olmec mirasında belirgin farklılıklar geliştirdiler. Örneğin Maya, astronomi, matematik, takvim yapımı ve hiyeroglif yazmanın yanı sıra anıtsal mimariyi Yeni Dünya'daki en yüksek ifadelerine getirdi. Aynı zamanda, Meksika Vadisi'ndeki Teotihuacán, Mesoamerica'nın çoğunu kapsayan siyasi ve ticari bir imparatorluğun başkenti oldu.

Teotihuacán iktidarı yaklaşık 600 yıl sonra azaldı ve birkaç yüzyıl boyunca birçok devlet üstünlük için yarıştı. Meksika'nın merkezindeki Tula Toltec'leri yaklaşık 900 ila 1200 (Erken Postklasik Dönem) galip geldi. Toltec'in gerilemesinin ardından Geç Postklasik Dönemdeki bir başka huzursuzluk dönemi, Aztek'in rakip Azcapotzalco şehrini yenip Orta Meksika'nın baskın gücü haline geldiği 1428'e kadar sürdü. Bu son yerli Mezoamerikan imparatorluğu, 1521'de Hernán Cortés liderliğindeki İspanyollara düştü.