İran

İrangüneybatı Asya'nın dağlık, kurak ve etnik açıdan çeşitli bir ülkesidir. İran'ın çoğu, her taraftan yüksek geçişlerle iç mekana erişimi sağlayan yüce dağ sıralarıyla çevrili merkezi bir çöl platosundan oluşuyor. Nüfusun çoğu bu yasak, susuz atığın kenarlarında yaşıyor. Başkenti Elburz Dağları'nın güney eteğinde genişleyen, sarsılmış bir metropol olan Tahrān'dur. Yakışıklı mimarisi ve yemyeşil bahçeleri ile ünlü olan şehir, 1978-79 İran Devrimi'ni izleyen on yıllar içinde bir şekilde terkedilmişliğe düştü, ancak daha sonra tarihi binaları korumak ve şehrin park ağını genişletmek için çaba sarf edildi. Tahran'da olduğu gibi, Eṣfahān ve Shīrāz gibi şehirler modern binaları geçmişten önemli yer işaretleri ile birleştirir ve önemli eğitim, kültür ve ticaret merkezleri olarak hizmet eder.

İran antik çağ imparatorluk imparatorluğunun kalbi olan İran uzun zamandır bölgede sömürge ve süper güç rekabetinde bir faktör olarak stratejik konumu ve bol doğal kaynakları nedeniyle, emperyal bir güç olarak önemli bir rol oynamıştır. Ülkenin kendine özgü bir kültür ve toplum olarak kökleri, M.Ö. 550 yılında başlayan Akhameniler dönemine aittir. O zamandan beri, şimdi İran olarak bilinen bölge - geleneksel olarak Pers olarak bilinir - Helenistik Seleukitler ve yerli Partiler ve Sāsānidler de dahil olmak üzere yerli ve yabancı fatih ve göçmen dalgalarından etkilenmiştir. İran'ın 7. yüzyılda Müslüman Araplar tarafından ele geçirilmesi, İran kültürünün tamamen fatihleri ​​altında kaldığı için en kalıcı etkiyi bırakmaktı.

İran dili kültürel rönesans, 8. yüzyılın sonlarında Fars dili edebiyat kültürünün yeniden uyanmasına neden oldu, ancak Fars dili artık çok Araplaştırılmış ve Arapça yazılarda ve yerli Fars İslam hanedanları 9. yüzyılın başlarında Ṭāhiridlerin yükselişiyle ortaya çıkmaya başladı. Bölge, 16. yüzyılın başlarında Oniki Şiiliği resmi inanç olarak tanıtan Afavidlerin yükselişine kadar Pers, Türk ve Moğol fatihlerinin ardışık dalgalarının etkisi altına girdi. Sonraki yüzyıllarda, Farsça bir Şii din adamlarının devlet destekli yükselişi ile, İran kültürü ile Şii İslam arasında, her birini silinmez bir şekilde diğerinin tentürü ile işaretleyen bir sentez kuruldu.

1736'da avafavidlerin düşmesiyle, kural 1796'da Qājār hattının yükselişine yol açan birkaç kısa ömürlü hanedanlığın eline geçti. Qājār kuralı, İran'ın içişlerindeki Avrupa güçlerinin artan etkisi ile belirlendi. görevli ekonomik ve politik zorluklar ve sosyal ve politik konularda Şii din adamlarının artan gücüyle.

Ülkenin zorlukları 1925 yılında İran'ı modernize etmek için kötü planlanmış çabaları yaygın bir memnuniyetsizliğe ve hanedanın 1979 devriminde daha sonraki devrilmesine yol açan Pehlevi hattının yükselişine yol açtı. Bu devrim, ülkenin din adamları tarafından yönetilen İslami teokrasiye sahip parlamenter demokrasi. Dünyanın tek Şii devleti olan İran, kendisini komşu Irak'la ekonomik ve sosyal olarak drene bırakan uzun vadeli bir savaşta neredeyse kendisini kazıkladı ve İslam cumhuriyetinin uluslararası terörizme verdiği iddia, ülkeyi küresel toplumdan dışlanmış bıraktı. Reformcu unsurlar hükümetin içinde 20. yüzyılın son on yılında yükseldi, hem din adamlarının süregelen yönetimine hem de İran'ın uluslararası toplumdan politik ve ekonomik izolasyonunun devam etmesine karşı çıktı.

arazi

İran kuzeye Azerbaycan, Ermenistan, Türkmenistan ve Hazar Denizi, doğuda Pakistan ve Afganistan, güneyde Basra Körfezi ve Umman Körfezi, batıda Türkiye ve Irak ile sınırlıdır. İran ayrıca Basra Körfezi'ndeki bir düzine adayı kontrol ediyor. 4.780 mil (7.680 km) sınırının yaklaşık üçte biri sahildir.