Çin'in Küresel Yatırım Bankacılığına Taşınması

16 Ocak 2016'da Asya Altyapı Yatırım Bankası (AIIB), genel merkezi Pekin'de resmen açıldı. AIIB'nin belirttiği amaç, diğer çok taraflı ve ikili kalkınma kurumlarıyla çalışarak Asya altyapı projelerini finanse etmekti ve 100 milyar dolar sermaye ile bankanın ilk beş yıl için yılda 10 milyar - 15 milyar dolar yatırım yapması bekleniyordu. 2013 yılında Çin hükümeti uluslararası finans kurumunun kurulmasını önermişti. 2015 yılı sonuna kadar, çevre ve etik standartlara ilişkin erken çekinceler, Çin'in bankayı başlatma motivasyonları ve AIIB'nin Dünya Bankası ve Asya Kalkınma Bankası (ADB) ile rekabet etme potansiyeline rağmen, fikir büyük ölçüde memnuniyetle karşılandı. ABD ve Japonya'yı kurucu üye olmaktan caydırdı. Hissedarların çoğu Asya, Brezilya, Mısır ve Güney Afrika'da olmasına rağmen hızlı bir şekilde katılım sağladı. Mart 2015'te üye olan İngiltere'yi yakında diğer Batı ülkeleri, özellikle Avustralya, Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya izledi. Kurucu üyelerin cazibe merkezleri arasında ABD dolarının AIIB'nin para birimi olması ve bankanın işi İngilizce dilinde yapılmasıydı. AIIB'nin yüksek başarı derecesi beklenmedikti ve Çin'de diplomatik bir zafer olarak selamlandı. Haziran ayındaki ilk yıllık toplantıya 57 kurucu üye ülkeden temsilciler katılırken, Güney Amerika'dan bazıları da dahil olmak üzere diğer 30 ülke de bekleme listesinde yer aldı. Bu toplantının gündeminde, halihazırda devam etmekte olan işler ve yetkilendirilmiş kredilerle ilgili 500 milyon doların üzerinde ilerleme raporları yer aldı.

AIIB'nin küresel profili, 13 Nisan'da cumhurbaşkanı Jin Liqun, Dünya Bankası ile bir ortak finansman çerçeve anlaşması imzaladığında yükseltildi. İki işletme, Dünya Bankası tarafından tedarik ve sosyal güvenlik önlemleri de dahil olmak üzere politika ve prosedürlere uygun olarak hazırlanacak ve denetlenecek yaklaşık bir düzine Asya projesini resmi olarak tartışıyorlardı. AIIB'nin statüsü, Nisan ayında Dünya Bankası'nın Washington, DC'de düzenlenen açılış Küresel Altyapı Forumu 2016'daki varlığıyla daha da arttı. Afrika Kalkınma Bankası'nı da içeren çok taraflı kalkınma bankalarının (MDB) liderleri ilk kez ADB, AIIB, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Avrupa Yatırım Bankası, Amerikan Kalkınma Bankası Grubu, İslam Kalkınma Bankası, Yeni Kalkınma Bankası ve Dünya Bankası Grubu ve ayrıca 20 (G20), G24 ve G77 Grubu bir araya gelmişti. Forumun amacı, küresel düzeyde altyapıya iyileştirmeler yapılmasını sağlamak için çok taraflı işbirliği mekanizmalarını finanse etmekti. Daha az gelişmiş ülkelerde 2.4 milyar nüfusun temel sağlık hizmeti yoktu; birçoğunun güvenli içme suyuna erişimi yoktu; bir milyardan fazla insanın elektriği yoktu; ve kırsal kesimdeki yoksulların üçte birinin tüm hava koşullarında yolları yoktu. ADB, 2020 yılına kadar Asya'daki temel altyapı için yıllık tahmini 730 milyar dolar gerektiğini ve daha fazla yardım ve yatırım ihtiyacının zorunlu olduğunu tahmin ediyordu.

Ekim 2016'ya kadar altı proje onaylandı ve her biri AIIB'nin işbirliği arzusunu yansıtıyordu. İşletmeler, 46 milyar dolarlık Çin-Pakistan Ekonomik Koridor projesi kapsamında Shorkot'u Khanewal'a bağlayan 64 km'lik (39,8 mi) bir otoyol inşa etmek olan Pakistan'ın Pencap eyaletinde ADB ile baş finansör olarak bir tane içeriyordu. EBRD ile ortaklaşa finanse edilen ikinci bir girişim, Tacik Duşanbe ile Özbek sınırını birbirine bağlayan bir yoldan oluşuyordu. Bu yol, mevcut bir yolun Çin'i Pakistan'a bağlayan Karakoram yoluna katılmadan önce Duşanbe'yi zaten Çin'e bağlayan Orta Asya'daki doğu-batı otoyolunun bir parçasını oluşturacaktı. Pakistan'da, Dünya Bankası tarafından yönetilen ve finanse edilen üçüncü bir proje, başlangıçta 1970'lerde inşa edilen İndus Nehri üzerindeki Tarbela Barajı'ndaki tesisleri genişleterek Pakistan'ın elektrik üretim kapasitesini artıracaktır. Dünya Bankası ile bir başka işbirliği, Endonezya hükümetini, orta ve doğu Endonezya'daki 154 kentin kentsel altyapı ve hizmetlere daha iyi erişim sağlayacağı ulusal gecekondu yükseltme programında destekleyecektir. Kazakistan'da, Dünya Bankası ile 1.5 milyar dolar teklif edilen bir projenin Karaganda'dan Burylbaytal'a 660 km'lik (410 mi) iki şeritli bir otoyoldan dört şeride yükselmesi bekleniyordu. Myanmar'da AIIB, ülkedeki en büyük doğal gaz yakıtlı bağımsız enerji üreticisi için bir kredi onayladı. Bu anlaşma diğer çok taraflı kalkınma bankaları ve ticari bankalarla ortaklaşa yapılacaktı ve Myanmar'ın güç açığının hafifletilmesine yardımcı olacaktı.

Bu planların birçoğu Çin'in en büyük dış ekonomi politikasına bağlandı: Tek Kuşak, Tek Yol girişimi, Pres. Xi Jinping'in tarihi İpek Yolu ticaret yolunu canlandırma taahhüdü. Bu girişimin temel hedefi, yeni karayolları, demiryolları, limanlar ve telekomünikasyon ile iyileştirilmiş ulaşım altyapısı ve bunun sonucunda daha düşük nakliye maliyetleri ile sınır ötesi ticarete yönelik darboğazların azaltılmasıydı. Yeni İpek Yolu planı, Batı Çin'i Orta Asya, Avrupa ve Orta Doğu ile Güneydoğu Asya'dan Afrika'ya geçen deniz ticaret güzergahlarına bağlamaktı. Başkan Xi, Çin'in İpek Yolu ülkeleriyle olan ticaretini on yıl içinde 2,5 trilyon dolara çıkarmayı umuyordu ve projeye büyük miktarda hükümet parası kanalize ediliyordu. Avrupa ve Çin arasındaki alan dünya nüfusunun% 64'üne sahipti ve küresel GSYİH'nın yaklaşık% 30'unu oluşturuyordu.

Dünya Bankası ve MDB'lerin AIIB kredilerinin ilkine ortak finansör olarak katılma istekliliği ve katılımı, AIIB'nin bir ortaklık ilişkisinden ziyade Dünya Bankası ile rekabet edeceği korkusunu ortadan kaldırmış olabilir. Bu durum kaçınılmaz olarak Çin'in küresel oyuncu statüsünü yükseltmiş ve AIIB'nin yeni bankanın hedefleri arasında yer alan yeni İpek Yolu altyapı projelerine borç vermesini sağlamıştır. Kullanılabilir fon sıkıntısı yoktu - 2016'da halihazırda 890 milyar dolar değerinde 900'den fazla proje vardı - ve Çin'in çelik, çimento, ekipman ve teknolojinin aşırı üretiminin bir kısmını ülke dışına aktarması muhtemel görünüyordu. Bununla birlikte, Çin'in, biri karayolu ve demiryolu bağlantılarına, diğeri deniz yollarına odaklanan eski İpek Yolu'nu canlandırmak için iki katlı planı, ekonomik değil jeopolitik ve stratejik olarak görülüyordu. Planda yer alan ve 18'i Avrupa'da olan 65'i tahmin eden çok sayıda ülke ve muazzam ticaret potansiyeli nedeniyle Çin'in sonunda bir serbest ticaret alanı oluşturabileceği yönünde spekülasyonlar vardı. Tarifelerde bir düşüş potansiyel olarak ticaretin artmasına neden olabileceğinden, bu sonuç Asya ve Batı-dışı ülkeler için özellikle yararlı olacaktır.

Yıl sona erdiğinde, 2016'nın Çin için bir dönüm noktası olduğu açıktı, AIIB'nin ilk başarısı ülkenin küresel bir oyuncu olma hırsına yardımcı oldu. AIIB ve Asya altyapısı için finansman sağlama konusundaki basit hedefi, kapsamı Latin Amerika'yı da içerecek şekilde genişletmekle birlikte daha iddialı olabilir. Seçilen projelerin çoğunun, Çin'in kişisel çıkarları gibi görünseler de, Çin'in İpek Yolu programını desteklemesi bekleniyordu. Finansal uzman ve akıcı bir İngilizce konuşmacı olmanın yanı sıra karizmatik bir lider olan Başkan Jin, özellikle Avrupa'daki uluslararası seyahatlerinde bankanın mükemmel bir elçisi olduğunu kanıtladı. Beklenmedik bir gelişmede, 1 Ekim'de IMF, Çin'e Yuan'ı Özel Çekme Hakkı'nı oluşturan dört para birimine ekleyerek Çin'e daha fazla destek verdi. Bu hareket, dünyadaki merkez bankalarına Çin'in para biriminin rezerv para birimi olarak tutulabilecek kadar güvenli olduğunu belirten bir mesaj gönderdi.